آپنه خواب یا ایست تنفسی در هنگام خوابیدن جزو یکی از اختلالاتی است که افراد در هنگام خواب تجربه میکنند. در حالت آپنه خواب معمولا نفس فرد در مرحلهای از خواب قطع میشود و بعد دوباره بر میگردد. عدم درمان آپنه خواب در طولانی مدت منجر به کارکرد نادرست سیستم تنفسی بدن انسان، وقوع حملات قلبی، سکته و نارسایی قلبی، بالا رفتن فشار خون و… نیز میشود. این اختلال هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده میشود که میتواند عوارض مختلفی نظیر مشکلات خلق و خو، سردرد، بزرگ شدن لوزهها و مشکلات تنفسی به همراه داشته باشد.
علائم آپنه خواب
آپنه خواب میتواند علائم و نشانههای متفاوتی داشته باشد. با این حال متخصص نیاز به شواهد زیادی دارد تا بتواند به خوبی تشخیص دهد که فرد دچار اختلال خواب یا تنگی نفس در خواب است. موارد زیر میتواند جزو علائم آپنه خواب به حساب آیند:
- قطع تنفس و شروع شدن ناگهانی آن با یک صدای شدید
- خروپف کردن با صدای بلند و شدید
- احساس نفس نفس زدن در هنگام خوابیدن
- گلو درد یا خشک شدن دهان بعد از بیدار شدن
- بیداریهای متداوم در شب برای ادرار کردن
- سردرد داشتن در هنگام صبح
- بی خواب شدن یا داشتن مشکلات خواب
- خستگی یا حس خواب آلودگی در تمام روز
- عدم توجه و تمرکز در هنگام بیداری
- احساس سوزش و درد در سر دل
- داشتن اختلال نعوظ یا کاهش میل رابطه جنسی
درمان قطعی آپنه خواب
جهت درمان قطعی آپنه خواب میتوان از اورال اپلاینس (Oral Appliance) استفاده کرد. این وسیله در مرحله اول سعی میکند تنگی نفس یا خروپف را از بین ببرد. انجمن اختلالات خواب این روش را به عنوان قطعیترین راه برای درمان اختلالهای مربوط به خواب در نظر گرفته است. روش اورال اپلاینس نسبت به سایر درمانها مانند جراحی کردن بی خطر و ایمنتر است. معمولا افراد زیادی نسبت به این روش نتیجه مثبت گرفتهاند. با قرار دادن این دستگاه درون دهان، میتوان از مسدود شدن راه مجاری تنفسی در هنگام خوابیدن جلوگیری کرد. این وسیله طوری در دهان جا میگیرد که میتواند عضلات کام و گلو را تحریک کند تا در هنگام خواب دچار گرفتگی نشود.
درمان خانگی آپنه خواب
گاهی اوقات میتوان با درمان خانگی آپنه خواب این بیماری را تا حدودی برطرف کرد و یا از پیشرفت آن و بیشتر شدن علائم و نشانهها، جلوگیری کرد. اگر آپنه خفیفی دارید و میخواهید آن را در خانه درمان کنید، میتوانید از موارد زیر کمک بگیرید. البته درمانهای خانگی اختلالات خواب برای افرادی که بیماریهای زمینهای دارند، بهتر است تحت نظر پزشک انجام شود.
درمان آپنه خواب با استفاده از بخور
گاهی اوقات در هنگام خوابیدن مجاری تنفسی مانند سیستم تنفسی خشک میشود و نفس کشیدن در خواب به سختی صورت میگیرد. به همین دلیل مشکلات تنفسی ممکن است بروز پیدا کند. میتوانید در هنگام خوابیدن از دستگاه بخور یا رطوبت ساز برای محیط خواب استفاده کنید. این دستگاه کمک میکند تا راههای تنفسی مرطوب شده و احتقان کاهش پیدا کند. جهت اثربخشی و تنفس راحتتر با توجه به سلیقه خود میتوانید از اسانس یا روغنهایی مانند اسطوخودوس، اکالیپتوس یا نعناع استفاده کنید.
بیشتر بدانید: از اختلالات مغز و اعصاب چه می دانید؟
درمان آپنه خواب با یوگا
از آن جایی که هر مدل ورزشی ضربان قلب را افزایش داده و سطح انرژی را بالا میبرد، میتواند در تقویت قدرت تنفسی موثر واقع شود. یوگا یک ورزش باستانی است که برخی از تمرینات آن بر نحوه صحیح نفس کشیدن تمرکز دارد. در تمرینات یوگا میتوانید از اصول درست نفس کشیدن برای بهبود کیفیت خواب و درمان آپنه خواب استفاده کنید.
درمان آپنه خواب با دوری از الکل و دخانیات
افرادی که احساس شل شدگی عضلات ناحیه گلو دارند، بهتر است از نوشیدنیهای الکلی دوری کنند. این مدل نوشیدنیها باعث شل شدگی بیشتر ماهیچههای اطراف گلو میشود. همچنین ممکن است مسیر تنفسی دچار گرفتگی شده و بعد از دود تنباکو و سیگار، تارهای نایژه گیر بیفتد. در این حالت با دوری از دخانیات و نوشیدنیهای الکلی، میتوان از آپنه شدن در خواب جلوگیری کرد.
تست آپنه خواب
تست آپنه خواب که به آن پلی سومنوگرافی هم گفته میشود، یک معاینه غیرتهاجمی است که در آن پارامترهای مختلفی نظیر میزان سطح اکسیژن خون، خروپف کردن، نحوه تعدیل هوا، فعالیت شکم و قفسه سینه، وضعیت خوابیدن و… بررسی میشود. اگر فردی از نوعی اختلال خواب رنج ببرد، ممکن است این تست برای او مناسب باشد تا وضعیت چرخه خواب در مراحل REM یا NonREM برای او سنجیده شود. با انجام این تست در هنگام خوابیدن، میتوان اختلالاتی نظیر نارکولپسی، سندرم آپنه انسدادی در هنگام خوابیدن، اختلالات رفتاری در خواب REM یا NonREM را نیز بررسی و جهت درمان هرکدام از جمله درمان آپنه خواب اقدام کرد.
برای درمان آپنه خواب به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
برخی اوقات افراد با تغییر سبک زندگی هم نمیتوانند آپنه خواب را درمان کنند. به همین دلیل برای بررسیهای بیشتر و ریشه یابی و درمانهای موثر، بهتر است به متخصصان زیر مراجعه شود:
متخصص اختلال خواب
متخصصین اختلال خواب در واقع همان متخصصان گوش، حلق و بینی هستند که در زمینه رفع اختلالات خواب دوره دیده و فعالیت میکنند. آنها با بررسی مشکلات خواب میتوانند به درمان آپنه خواب کمک کنند.
بیشتر بدانید: تفاوت متخصص مغز و اعصاب با جراح مغز و اعصاب چیست؟
متخصص مغز و اعصاب
پزشکانی که متخصص مغز و اعصاب هستند با بررسی روند عصبی سیستم تنفسی نظیر سیگنالهای مربوط به انقباضات گلو در هنگام خواب، میتوانند اختلالات مربوطه را درمان یا کنترل نمایند. بیمارانی که در سن بزرگسالی یا میان سالی هستند، میتوانند برای رفع این مشکل به بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران مراجعه کنند.
متخصصان اعصاب و روان یا روانپزشک
گاهی اوقات آپنه خواب بر اثر استرس، نگرانی و درگیری افکار رخ میدهد. در این زمینه متخصص اعصاب و روان یا همان بهترین روانپزشک در تهران، با بررسی زمینههای پیشین بیمار، میتواند به کاهش اختلال خواب کمک شایانی کنند.
دندانپزشک
آپنه خواب میتواند ناشی از مشکلات دندانی باشد، مانند راه هوایی باریک یا مسدود شده، که می تواند منجر به مشکلات تنفسی در طول خواب شود. به این ترتیب دندانپزشک علاوه بر مراقبت بهداشتی و زیبایی دهان و دندان، میتواند به درمان آپنه خواب نیز کمک کند و با همکاری متخصصان دیگر در این زمینه، به راحتی نشانهها را شناسایی و راه درمانی ارائه دهد.
بیشتر بدانید: شما همچنین میتوانید برای شناسایی و درمان انواع اختلالات به بهترین کلینیک مغز و اعصاب در تهران مراجعه کنید تا بهترین راه درمانی برای شما ارائه شود.
