بیماری صرع نوعی بیماری مزمن و چهارمین بیماری شایع در جهان است که جزو بیماری‌های حوزه مغز و اعصاب قرار می‌گیرد. صرع یک اختلال در سیستم عصبی مرکزی است که در آن فعالیت مغز غیر طبیعی می شود و باعث ایجاد تشنج و برخی علائم دیگر مانند از دست دادن هوشیاری میگردد. بیماری صرع به علت امواج غیر طبیعی و گه گاه تکرار شونده و ناگهانی در مغز ایجاد می شود که در ادامه مقاله به علائم، علت و درمان این بیماری میپردازیم بنابراین همراه ما باشید.
صرع چیست ؟
صرع یک بیماری عصبی مزمن می‌باشد که به دلیل اختلال در عملکردهای شیمیایی و الکتریکی سلول‌های عصبی مغز (نورون‌ها) ایجاد می‌شود، نتیجه‌ی این اختلال، تشنج می‌باشد که شناخته ترین علامت بیماری صرع می‌باشد. زندگی با بیماری صرع به هیچ وجه آسان نیست، این بیماری بر تمام جنبه‌های زندگی فرد تاثیر می‌گذارد. درمان‌های مناسب و حمایت خانواده و اطرافیان دو موردی هستند که در جهت کمک به این بیماران باید در نظر گرفته شود.
علائم و نشانه‌های بیماری صرع
اکثر مردم گمان می‌کنند که تشنج‌‌هایی که به دلیل بیماری صرع ایجاد می‌شود منجر به اسپاسم عضلات و یا از دست دادن هوشیاری می‌شود اما گاهی اوقات این تشنج‌ها میتوانند منجر به بروز احساسات یا رفتارهای ناگهانی نامناسب شوند که بسیاری افراد نمی‌توانند تشخیص دهند علت آن حملات صرع می‌باشد.
در طی حملات ممکن است بعضی از بیماران به آسمان خیره شوند، صداهای عجیب تولید کنند یا لباس‌های خود را دربیاورند، با صدای بلند بخندد یا در طول یک دایره راه بروند. دیگر علائم شایع این بیماری عبارتند از:
- حرکات تند و غیر ارادی در بازوها
- سست شدن عضلات
- حرکات تکراری
- حرکات غیرمعمول سر و چشم
- سردرگمی و عدم توانایی برای پاسخ به تحریکات اطراف
- سقوط ناگهانی
- از داست دان هوشیاری
- بی اختیاری روده یا مثانه
- وقفه‌های تنفسی
با توجه به اینکه کدام قسمت مغز تحت تاثیر قرار گرفته است، شدت اختلال‌ها و بروز رفتارها متفاوت می‌باشد اما در اغلب موارد، عوارض بدون نیاز به اورژانس برطرف خواهند شد.
تشخیص بیماری صرع
بدون در نظر گرفتن نوع تشنج، یک فرد باید حداقل دو تشنج غیر قابل تحریک با فاصله حداقل ۲۴ ساعت داشته باشد تا در دسته بیماران مبتلا به صرع قرار بگیرد. تشنج غیر قابل تحریک در اغلب موارد علت دیگری به جز بیماری صرع ندارد. نوع تشنج بر اساس نشانه‌ها و تظاهرات اولیه تشنج به عمومی، کانونی یا ناشناخته طبقه بندی می‌شود. بیش از ۳۰ نوع مختلف از تشنج برای بیماری صرع توصیف شده است، علائم تشنج با توجه به قسمتی از مغز که تحت تاثیر قرار گرفته است متفاوت است.
- صرع عمومی
در این نوع صرع، فعالیت‌های غیرطبیعی در تمامی نواحی مغز روی می‌دهد. به نظر می‌رشد که این نوع صرع غالباً به دلیل بیماری‌های ژنتیکی ایجاد می‌شود اما گاهی ممکن است به دلیل عفونت‌های مغزی، آسیب به سر یا کمبود اکسیژن باشد.
- صرع کانونی
در نوع کانونی، فعالیت‌های الکتریکی غیرطبیعی ابتدا در نواحی کوچکتری از مغز ایجاد می‌شود و سپس به قسمت‌های دیگر گسترش می‌یابد، صرع کانونی معمولاً به دلیل ضایعات مغزی ایجاد می‌شود که توسط ام آر آی یا اسکن مغزی و یا نوار مغز قابل تشخیص می‌باشند.
علت ایجاد بیماری صرع
در ۷۰ درصد موارد پزشکان نمی‌توانند هیچ گونه علتی را برای این بیماری بیان کنند. اما در سال ۲۰۱۷ عوامل اصلی این بیماری از طرف سازمان بین المللی مبارزه با بیماری صرع بدین صورت دسته بندی شدند:
- عوامل ژنتیکی: اگرچه تعداد افرادی که به دلیل جهش یا یک مشکل ژنتیکی ممکن است به بیماری صرع مبتلا شوند کم می‌باشد اما پیشرفت آزمایش ها و تحقیقات ژنتیکی در این زمینه به سرعت ادامه دارد.
- عوامل ساختاری: به دلیل تغییرات ساختاری در بخشی از مغز ایجاد می‌شود، گاهی اوقات ممکن است فرد از بدو تولد با این مشکل به دنیا بیاید که در این صورت به آن مادرزادی گفته می‌شود. در بقیه موارد این تغییر ساختار به دلیل ضربه به سر، عفونت یا سکته مغزی ممکن است ایجاد شود.
- عوامل متابولیک: زمانی ایجاد می‌شود که شرایط متابولیکی خاص منجر به ایجاد حملات صرع می‌شود.
- عوامل ایمنی: التهاب سیستم عصبی مرکزی در مواردی منجر به این بیماری می‌شود مانند انواع انسفالیت
- عوامل عفونی: یکی از مهمترین عوامل ایجاد صرع در سراسر جهان می‌باشد، انواع عفونت‌هایی که می‌تواند منجر به ایجاد صرع شود شامل:
- ویروس نقص ایمنی اکتسابی یا اچ آی وی
- مالاریا
- سل
- عفونت انگلی به نام سیستیسرکوزیس
- عوامل ناشناخته: در حدود یک سوم افرادی که دچار بیماری صرع هستند پزشکان هیچ گونه علت شناخته‌ای را جهت این بیماری نمی‌توانند پیدا کنند.
درمان بیماری صرع
اولین روش در درمان بیماری صرع استفاده از داروهای ضد صرع و ضد تشنج است. در کلینیک جامع پزشکی آرام، داروهای ضد صرع تاثیر بسیار مطلوبی برای کاهش تعداد و شدت حمله های تشنج صرعی در بیماران داشته است.. نکته مهم در مورد داروهای ضد صرع این است نمی توانند حمله ای که رخ داده است را متوقف کنند.
- دارو درمان صرع: روند درمان تقریباُ همیشه با داروهای ضد تشنج آغاز می‌شود. پزشک متخصص مغز و اعصاب با توجه به علائم و شدت بیماری نوع و دوز مناسب داروی مورد نیاز برای کنترل تشنج‌ها را برای شما تعیین خواهد کرد.
- تغییر در سبک زندگی
- جراحی: در موارد خاص روش جراحی به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک چشمگیری می‌نماید. قبل از جراحی مجموعه‌ای از آزمایشات جهت ارزیابی دقیق قسمتی که باعث ایجاد تشنج می‌شود انجام می‌شود. افرادی که تشنج آن‌ها از یک قسمت آغاز می‌شود کاندید مناسبی جهت جراحی می‌باشد، همچنین قسمتی که باعث ایجاد عوارض می‌شود نباید در عملکرد قسمت‌های مختلف بدن اختلالی ایجاد کند تا جراح بتواند بدون اینکه مشکلی برای بیمار ایجاد شود آن قسمت را تحت جراحی قرار دهد.