تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (TDCS) مخفف عبارت Transcranial Direct-Current Stimulation است و به تحریک جدار جمجمه با جریان برق گفته می‌شود. ممکن است با خواندن جریان برق در همین لحظه نگران شده باشید و برایتان جای سوال باشد که این روش چه تاثیری در درمان بیماری‌ها دارد.
استفاده از جریان برق در درمان بسیاری از اختلالات رایج و کاربردی است. در این میان تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس یکی از همین روش‌هاست که برای رفع اختلالات استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم شما را با TDCS، مزایا و کاربردهای آن در درمان انواع اختلالات از جمله افسردگی، پارکینسون، وسواس و… آشنا کنیم. اگر با هر یک از این اختلالات دست و پنجه نرم می‌کنید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
تحریک الکتریکی مغز یا تی دی اس چیست؟
استفاده از جریان مستقیم برق برای تحریک جمجمه به اصطلاح تحریک الکتریکی مغز نامیده می‌شود. در این روش که نوعی درمان غیرتهاجمی بشمار می‌رود، جریان بسیار ضعیفی از یک تا سه میلی‌آمپر به پوست سر وارد می‌شود. میزان این جریان از حد آستانه پتانسیل عمل نورون‌ها بیشتر نمی‌شود و فقط عملیات قطبی‌سازی نورون را انجام می‌دهد.
در بیان تفاوت TDCS با rTMS، باید گفت که در تی دی سی اس برخلاف آر تی ام اس تحریک تا حد وقوع پتانسیل عمل پاسخ، مثلا انقباض عضلات، نخواهد بود. بلکه در این روش تحریک به منظور اصلاح ساختار و عملکرد نورون‌ها اتفاق می‌آفتد. برای اطلاع از تفاوت TDCS با rTMS نیاز است تا اطلاعات جامع‌تری در مورد rTMS داشته باشید. در این خصوص باید برای کسب اطلاعات و نتیجه قابل قبول به بهترین مرکز آر تی ام اس مراجعه کنید.
تی دی اس چگونه کار می‌کند؟
در درمان‌های “تحریک الکتریکی مغز” یا تی دی سی اس دو الکترود با قطب٬های مثبت و منفی، با یک پد اسفنجی خیس روی پوست سر قرار می‌گیرند و جریان الکتریکی را به قشر مغز می‌رسانند. جریان در این ناحیه نورون٬ها را دارای بار الکتریکی می‌کند و موجب تغییر در عملکرد آنها می‌شود.
لازم به ذکر است فاکتورهایی مثل محل قرار گرفتن الکترودها، شدت جریان الکتریکی، مدت جریان و تعداد جلسات توسط متخصص بسته به شرایط هر بیمار از ابتدا مشخص می‌شود.
برای استفاده از دستگاه TDCS ابتدا نیاز است با مراجعه به متخصص مغز و اعصاب نوع اختلال شناسایی و سپس با تعیین طرح درمانی جلسات آن را شروع کرد.
انواع درمان با tdcs
کاربرهای تحریک الکتریکی قشر مغز بسیار است و می‌تواند برای اختلالات زیادی بکار برده شود. بسته به نوع و شدت هر کدام از انواع اختلالات زیر، تعداد جلسات و نوع تحریک مثبت (anodal)، تحریک منفی (cathedral) یا تحریک ساختگی (sham) نیز در ابتدای طرح درمانی باید توسط دکتر نورولوژیست در تهران مشخص شود. انواع درمان با استفاده از تی دی سی اس می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان افسردگی
- درمان اضطراب
- درمان اعتیاد
- بازتوانی بعد از سکته‌های مغزی
- درمان پارکینسون
- درمان وسواس
- درمان اسکیزوفرنی
- درمان بیش‌فعالی
- درمان میگرن
- درمان استرس
بیشتر بدانید: برخی از اختلالت بالا با استفاده از روش نوروفیدبک و آر تی ام اس (RTMS) نیز قابل درمان هستند. برای دریافت خدمات نوروفیدبک نیاز است تا با مراجعه به مرکز نوروفیدبک در تهران و برای کسب نتیجه از آر تی ام اس با دریافت نوبت از بهترین مرکز آر تی ام اس rTMS در تهران خدمات موثری دریافت کنید.
سایر کاربردهای تی دی سی اس
علاوه بر مواردی که در بخش قبل به عنوان کاربردهای درمانی دستگاه تی دی سی اس عنوان شد، این دستگاه مزایای دیگری همچون موارد زیر را دارد:
- بهبود کیفیت خواب: تحریک الکتریکی مغز با استفاده از دستگاه TDCS در کیفیت و راندمان خواب از طریق عمق بخشیدن به خواب در کنار کاهش زمان آن، تاثیر مثبت ایجاد می‌کند.
- بهبود بیماری آفازی: آفازی یک بیماری مرتبط با عدم تکلم است که با تحریک الکتریکی قشر مغز می‌تواند بهبود یابد.
- همچنین این روش می‌تواند بر روی افراد سالم انجام شود و فعالیت‌های شناختی آنها را (با توجه به آن منطقه از مغز که تحریک می‌شود) افزایش دهد. این فعالیت‌ها می‌تواند شامل توانایی در مباحث ریاضی، توجه، صحبت کردن و … باشد.
تعداد جلسات تحریک الکتریکی مغز (TDCS)
تعداد جلسات و مدت هر جلسه با توجه به فاکتورهای متفاوتی تعیین می‌شود. اما معمولا مدت زمان ۱۰ تا حداکثر ۳۰ دقیقه برای جلسات یک روز درمیان یا هر روز بیماران مشخص می‌شود. با توجه به شدت بیماری تعداد جلسات معمولا از ۵ جلسه به بالا تجویز می‌شود.
در ابتدای اتصال الکترودها به پوست سر احساس سوزش ضعیفی برای بیمار اتفاق می‌افتد که بعد از چند دقیقه از بین می‌رود.
