کاربرد آنژیوگرافی مغز و نحوه انجام آن را بشناسید!

آنژیوگرافی مغز، که برای تجسم رگ های خونی در مغز استفاده می‌شود، شامل تزریق یک رنگ کنتراست به جریان خون و به دنبال آن تصویربرداری با اشعه ایکس برای ثبت تصاویر دقیق از رگ‌های خونی در مغز است. آنژیوگرافی مغز به پزشکان کمک می‌کند تا شرایط مختلفی را که بر رگ‌های خونی مغز تأثیر می‌گذارند، مانند آنوریسم، ناهنجاری‌های شریانی وریدی (AVM)، تنگی و انسداد عروق خونی، تشخیص داده و ارزیابی کنند. این روش اطلاعات ارزشمندی را برای هدایت تصمیمات درمانی، از جمله مداخله جراحی یا روش های اندوواسکولار برای رسیدگی به ناهنجاری های عروقی و بهبود جریان خون به مغز ارائه می‌دهد.

آنژیوگرافی مغز در چه مواردی انجام می‌شود؟

همان طور که اشاره کردیم آنژیوگرافی مغز یک آزمایش تشخیصی است که می‌تواند برخی از بیماری‌هایی که مرتبط با عروق خونی گردن و مغز هستند را شناسایی نماید. تعدادی از این بیماری‌ها عبارتند از:

• آنوریسم
• گرفتگی عروق
• ناهنجاری‌های عروق خونی مغز
• التهاب رگ‌های خونی مغز
• تومورهای مغزی
• لخته شدن خون
• پارگی در دیواره‌ی رگ‌ها

آنژیوگرافی همچنین می‌تواند علت برخی از بیماری‌ها را شناسایی کند، مانند:

•  سکته
• سردردهای شدید
• از دست دادن حافظه
• لکنت زبان
• سرگیجه
• تاری و یا دوبینی
• بی‌حسی و ضعف
• عدم تعادل بدن

آیا می‌دانید تفاوت متخصص مغز و اعصاب با جراح مغز و اعصاب چیست؟

آمادگی‌های پیش از انجام آنژیوگرافی مغز

با توجه به شرایط بیماری خود ممکن است لازم باشد دستورالعمل‌های متفاوتی را پیش از آنژیوگرافی مغز دنبال نمائید، بنابراین لازم است در این مورد از پزشک خود اطلاعات لازم را کسب نمائید. برخی از موارد کلی که پیش از آنژیوگرافی مغز باید از آنها اطلاع داشته باشید عبارت است از:

• در برخی موارد لازم است از چند ساعت پیش از آزمایش، از خوردن و آشامیدن مواد غذایی پرهیز نمایید.

• مصرف داروهایی که باعث رقیق شدن خون می‌شود مانند آسپرین و داروهای ضد انعقادی غیر استروئیدی را قطع نماید.

• در صورتی که نوزاد زیر ۲ سال دارید و به او شیر می‌دهد به اندازه‌ی تغذیه‌ی ۲۴ ساعت او شیر داشته باشید، زیرا به دلیل استفاده از ماده‌ی حاجب تا ۲۴ ساعت نمی‌توانید به او شیر بدهید.

• در صورتی که دچار آلرژی به ماده و یا داروی خاصی هستید به پزشک خود اطلاع دهید.

• هرگونه بیماری مزمن مانند بیماری‌های کلیوی یا بارداری را به پزشک اطلاع دهید.

• اگر باردار هستید ممکن است تاثیر اشعه ایکس برای جنین شما خطرناک باشد بنابراین بارداری خود را به پزشک اطلاع دهید.

 نحوه انجام آنژیوگرافی مغز

برای آنژیوگرافی مغز پس از اینکه به بهترین کلینیک مغز و اعصاب در تهران مراجعه می‌کنید، داروی آرام بخش دریافت خواهید کرد. (کودکان تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرند).

یکی از موارد مهم جهت آنژیوگرافی مغز این است که در طی عمل، سر شما حرکت نداشته باشد، بنابراین با استفاده از بندهایی سر شما ثابت می‌شود تا هیچ گونه حرکت غیرارادی در طی آزمایش نداشته باشید.

مراحل مختلف آنژیوگرافی مغز عبارت است از:

جهت شروع ابتدا بخشی از کشاله ران استریل می‌شود و سپس یک کاتتر از طریق رگ کشاله ران وارد بدن می‌شود تا به رگ کاروتید که در ناحیه گردن قرار گرفته است برسد. رگ کاروتید خون رسانی به مغز را بر عهده دارد.

رنگ کنتراست از طریق کاتتر به داخل رگ‌های خونی وارد می‌شود. زمانی که ماده‌ی حاجب وارد بدن می‌شود ممکن است کمی احساس گرما داشته باشید. هنگامی که ماده‌ی حاجب به عروق مغزی برسد چند عکس رادیوگرافی از ناحیه سر و گردن تهیه می‌شود. در هنگام اسکن ممکن است از شما خواسته شود برای چند ثانیه نفس خود را نگه دارید.

در انتها کاتتر خارج می‌شود و پانسمان‌هایی در این ناحیه قرار داده می‌شود.

کل زمان آزمایش ممکن است بین ۱ تا ۳ ساعت طول بکشد. 

شاید این مطلب برای شما مفید باشد: جلوگیری از سکته مغزی فوری و ۳ راه جلوگیری از بروز آن!

مراقبت‌های پس از آنژیوگرافی مغز

پس از اتمام آنژیوگرافی به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید. به مدت ۲ الی ۶ ساعت باید بی‌حرکت باشید و استراحت کنید، سپس در صورتی که پزشک اجازه دهد می‌توانید به منزل بازگردید.

در منزل حداقل تا ۱ هفته از بلند کردن اجسام سنگین خودداری نمائید و از انجام فعالیت‌هایی که باعث خستگی می‌شوند، پرهیز نمائید.

در صورتی که پس از آنژیوگرافی مغز هر کدام از علائم زیر را مشاهده کردید به پزشک خود اطلاع دهید:

1. علائم سکته مغزی مانند صحبت کردن به صورت نامفهوم، ضعف، بی‌حسی و یا اختلال در بینایی
2.  قرمز شدن و تورم در محلی که کاتتر وارد شده بود.
3. درد در ناحیه قفسه سینه
4. سرگیجه

اقدامات درمانی پس از آنژیوگرافی مغز

همان طور که اشاره کردیم آنژیوگرافی مغز یک آزمایش تشخیصی است. پس از اینکه نتایج آزمایش توسط متخصص رادیولوژیست بررسی و تفسیر شد می‌توانید جهت دریافت درمان مناسب به بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران مراجعه نمائید. در صورت نیاز ممکن است برای شما آزمایش‌های دیگری تجویز شود و یا درمان‌های دارویی و جراحی به شما پیشنهاد شود.

نتیجه گیری

آنژیوگرافی مغز یک آزمایش تشخیصی است که با کمک اشعه ایکس انجام می‌شود. تصاویر آنژیوگرافی مغز می‌تواند تصاویری را ارائه دهد که هرگونه انسداد و یا سایر ناهنجاری‌های موجود در رگ‌های خونی سر و گردن را شناسایی نماید. این انسدادها در صورت عدم تشخیص و درمان می‌توانند باعث ایجاد خونریزی‌های مغزی و یا سکته مغزی شوند.