امروزه بسیاری از افراد به بیماری عروق کرونری مبتلا می باشند. یکی از روش های درمان این افراد فنر زدن قلب و یا آنژیوپلاستی می باشد. بیماری شریان های کرونری هنگامی اتفاق می افتد که کلسترول در دیواره عروق قلب تشکیل رسوب دهد. بالون زدن قلب در باز کردن تنگی عروق کرونری در بیش از ۹۰ درصد بیماران موفق عمل کرده است. اما آیا فنر زدن قلب یک روش دائمی است یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که حداکثر ۳۰ تا ۴۰ درصد بیمارانی که قبل عمل آنژیوپلاستی داشته اند دوباره دچار تنگی عروق در همان ناحیه می شوند.
فنر زدن قلب چیست ؟
فنر زدن رگ‌های قلب روشی برای باز کردن گرفتگی عروق کرونری با استفاده از استنت می باشد. نام دیگر این عمل آنژیوپلاستی(Angioplasty) می باشد. در گذشته آنژیوپلاستی به وسیله بالن‌های مخصوص انجام می شد اما در سال‌های اخیر علاوه بر بالن از فنر یا stent هم استفاده می‌شود. استنت یا فنر، لوله توری نازکی از جنس فلز است که با کمک ابزارهای خاص در رگ‌های تنگ شده، قرار می‌گیرد و از انقباض و چسبندگی دیواره رگ‌ها جلوگیری می‌کند.
فنر زدن قلب چگونه انجام می شود؟
استنت یک لوله تو خالی و بلند (کاتتر) است که به درون شریانی از مچ دست یا کشاله ران وارد شده و به کمک تصویر برداری اشعه ایکس به محل رگ تنگ شده می رود. پس از این که پزشک در کلینیک قلب تهران از قرار گیری فنر و بالون در محل مناسب اطمینانحاصل کرد، آن را باد کرده و رگ گشاد می شود. سپس، بالون تورم خود را از دست داده اما استنت پس از بزرگ شدن و اتصال به دیواره شریان، به حالت قبل باز نمی گردد. در این مرحله، بالون و سیم از بدن بیمار خارج شده و استنت یا فنر در جای خود باقی می ماند. این فرایند معمولا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به طول می انجامد.
فنر زدن قلب روشی سریع است و تنها درد کمی به همراه دارد و باعث می‌شود بیمار طی مدت زمان کوتاهی به فعالیت‌های معمول زندگی خود باز گردد. جالب است بدانید که فنر یا استنت قبل از ورود به بدن اندازه کوچکی دارد و به‌راحتی داخل مجرا ها و رگ‌های بدن قرار می‌گیرد. پس از فنر زدن رگ های قلب و قرارگیری فنر در عروق، حجم آن افزایش پیدا می‌کند و به اندازه مورد نیاز باز می‌شود.
آنژیوپلاستی همیشه موفقیت‌آمیز نیست و در یک سوم موارد رگ‌های گشاد شده دوباره مسدود و تنگ می‌شوند. برای جلوگیری از بروز این اتفاق از فنر استفاده می‌کنند، فنرها مانند داربست در دیواره رگ قرار می‌گیرند، فنر زدن رگ های قلب احتمال گرفتگی مجدد عروق قلب را کاهش می‌دهد.
فرق بین فنر زدن و بالن قلب چیست ؟
متخصص قلب و عروق در برخی مواقع تشخیص می دهد که رگی در بدن بیمار گرفته است و در این شرایط ممکن است بالن قلب یا همان آنژیوپلاستی را تجویز کند. بالن قلب، مثل یک بادکنک خالی از هوا به سر کاتتر وصل می‌شود و وقتی به قسمت مسدودشده رگ می رسد، توسط پزشک باد می‌شود.
حال گاهی پزشک تشخیص می‌دهد که بخش از رگ مسدود شده دیواره محکمی ندارد و در این صورت استنت قلب را تجویز می‌کند. استنت قلب یا فنر مانند لوله‌ای مشبکی است و به دیواره رگ کمک می‌کند تا محکم سرجایش بایستند و مواد در آن قسمت تجمع پیدا نکنند. استنت به همراه بالن قلب، درون رگ جاسازی می‌شود. پس از جایگذاری درست استنت، بالن خالی‌شده و به همراه کاتتر از رگ خارج می‌شود. اما استنت درون رگ بیمار باقی می‌ماند.
مراقبت های قبل از فنر زدن قلب
قبل از انجام این روش پزشک از بیمار آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام و عکس گرفتن از قفسه سینه را درخواست می کند زیرا برای انجام این عمل، خون بیمار باید کاملا رقیق باشد. به همین دلیل پزشک مدتی پیش از عمل برای بیمار آسپرین و داروهای رقیق کننده خون تجویز می‌کند. بیمار یک روز قبل از عمل در بیمارستان بستری شود و صبح ناشتا این عمل را انجام می دهد.
مراقبت های بعد از فنر زدن قلب
پس از انجام این روش، بهترین متخصص قلب تهران رعایت یک سری نکات را برای بیمار الزامی کند. این نکات عبارتند از:
- احساس درد در محل برش طبیعی استو پزشک برای بیمار مسکن های خفیف تجویز می کند.
- تا ۲۴ ساعت پس از فنر زدن قلب، بیمار در بیمارستان و تحت نظر پزشک باشد. زیرا در این بازه زمانی احتمال بروز سکته قلبی یا مغزی وجود دارد.
- پس از انجام عمل فنر قلب بیمار باید استراحت کافی داشته باشد و از انجام فعالیت‌های بدنی سنگین خودداری کند.
- نوشیدن آب و مایعات فراوان به بهبود سریع‌تر بیمار کمک می‌کند.
- تا شش ماه پس از فنر زدن رگ های قلب، انجام MRI ممنوع است.
- یکی از عوارض فنر زدن قلب، ایجاد لخته های خونی و بروز سکته قلبی یا مغزی است که پزشک برای کاهش این خطر داروهای رقیق‌کننده و ضد انعقاد خون تجویز می‌کند.
- بعد از فنر زدن قلب از انجام ورزش‌های سنگین بپرهیزید.
