باطری قلب چیست و چگونه کار می‌کند؟

باطری قلب که به آن پیس میکر هم گفته می‌شود از قطعات کامپیوتری با سیم‌های کوچک، یک باطری مولد پالس با طول عمر بالا و ژنراتور ساخته شده است. این وسیله کند بودن ضربان قلب فرد را تشخیص داده و با ارسال یک جریان الکتریکی، ضربان قلب را منظم و طبیعی می‌کند. برخی از باطری‌های قلب توانایی اینکه که شوک الکتریکی وارد کنند، دارند که به آن‌ها ICD گفته می‌شود.

دستگاه ضربان ساز قلب

دستگاه ضربان ساز قلب که در اصطلاح عامیانه به آن باتری قلب نیز گفته می‌شود، دستگاهی است که جهت درمان کندی ریتم قلب به کار می‌رود، دستگاه‌های جدید قادرند ریتم‌های خطرناک و سریع قلب را نیز متوقف نمایند. باتری قلب جدید وزنی حدود ۲۸ گرم داشته و از دو قسمت اصلی تشکیل شده است:

• مولد پالس: قسمت مولد تولید پالس الکتریکی یک جعبه کوچک فلزی می‌باشد که شامل مدارهای الکتریکی و یک باتری می‌باشد، این قسمت از دستگاه در طی یک جراحی در زیر پوست و یا زیر ماهیچه‌ دیواره‌ی قفسه‌ی سینه قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها معمولاً با باتری‌های لیتیومی کار می‌کنند که ۵ تا ۱۰ سال می‌توانند شارژ داشته باشند. قبل از اینکه این باتری‌های از کار بیفتند باید جراحی مجددی جهت تعویض این دستگاه‌ها اقدام نمود.
• یک مجموعه سیم: سیم‌ها قسمتی از دستگاه‌ هستند که بین مولد پالس و قلب ارتباط برقرار می‌نمایند. انرژی که از طریق این سیم‌ها به قلب منتقل می‌شود، می‌تواند ریتم قلب را منظم نمایند.

در اکثر موارد این سیم‌ها از طریق یکی از سیاهرگ‌ها به سمت چپ قلب اتصال می‌یابند. این سیم‌ها از طریق یک پیچ و یا متصل کننده‌ی کوچک به قلب اتصال می‌یابند.

لزوم استفاده از باتری قلب

گره سینوسی دهلیزی قسمتی از قلب است که شامل مجموعه‌ای از سلول‌ها بوده و در بالای دهلیز راست قرار گرفته است. این قسمت محلی است که ضربان‌های طبیعی قلب را ایجاد می‌نماید.

تکانه‌های الکتریکی که در گره سینوسی دهلیزی قلب ایجاد می‌شود منجر به ایجاد ضربان قلب با ریتمی ثابت و یا نرمال می‌شود، ضربان قلب برای افراد سالم در حالت استراحت بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه می‌باشد.

بیماری‌های قلبی، تغییر رژیم غذایی و هورمون‌ها و یا عدم تعادل الکترولیت‌ها از عواملی هستند که می‌تواند منجر به اختلال در ریتم طبیعی قلب شوند. در مواردی که اختلال در ریتم قلبی به حدی شدید است که احتمال به خطر افتادن جان بیمار وجود دارد با استفاده از باتری قلبی می‌توان ریتم طبیعی قلب را برقرار ساخت.
در مواردی که تعداد ضربان قلب بسیار پایین‌تر از حد نرمال می‌باشد باتری قلبی با ایجاد تکانش‌های الکتریکی می‌تواند ضربان قلب را به حالت طبیعی باز گرداند، اگر تعداد ضربان قلب بسیار سریع‌تر از حد طبیعی باشد ممکن است منجر به نارسایی قلبی و یا حمله ی قلبی شود، در این موارد نیز باتری قلبی می‌تواند ریتم قلب را به حالت طبیعی بازگرداند.

آمادگی‌های پیش از جراحی کاشت باطری قلب

• تمام داروهای باید با نظر جراح و بهترین متخصص قلب مصرف شود، ممکن است احتیاج باشد که مصرف برخی داروها را قطع نمائید.
• انجام برخی آزمایش‌ها مانند نوار قلب، الکتروکاردیوگرام و یا اکوکاردیوگرام برای بررسی عملکرد قلب ضروری می‌باشد.
• از چند ساعت پیش از جراحی مصرف هرگونه مواد غذایی را باید متوقف نمائید.

حهت تعیین وقت از متخصص قلب برای مشاوره در مورد باطری قلب فرم زیر را پر کنید.

جراحی کاشت باطری قلب

جراحی کاشت باتری قلب یک روش جراحی ساده می‌باشد که به بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و حدود ۱ ساعت زمان می‌برد.ابتدا یک برش کوچک در سمت چپ قفسه سینه و زیر استخوان ترقوه ایجاد می‌شود، سپس دستگاه مولد پالس الکتریکی در زیر پوست این قسمت قرار می‌گیرد.

در موارد اندک ممکن است این دستگاه در ناحیه‌ی حفره‌ی شکم قرار بگیرد. سپس با استفاده از تصاویر اشعه ایکس، سیم‌های دستگاه از طریق سیاهرگ وارد قلب شده و در محل صحیح اتصال می‌یابند. بیشتر افراد چند ساعت پس از جراحی و برخی دیگر ۱ الی ۲ روز پس از جراحی می‌توانند به منزل بازگردند.

مراقبت‌های پس از جراحی کاشت باطری قلب

همان طور که پیشتر اشاره شد بیشتر افراد چند ساعت پس از اتمام جراحی می‌توانند به منزل بازگردند و برخی از افراد احتیاج به بستری به مدت ۱ الی ۲ شب دارند. زمانی که به منزل بازگشتید باید تا چند روز به طور کامل استراحت نمائید. سایر مراقبت‌های پس از جراحی کاشت باتری قلب عبارتند از:

• در صورت درد می‌توانید از مسکن های بدون نسخه مصرف نمائید.
• رژیم غذایی شما همان رژیم غذایی معمول می‌باشد، بهتر است پس از جراحی جهت سلامت قلب خود رژیم غذایی سالمی را در پیش بگیرید.
• روش مراقبت از زخم پیش از خروج از بیمارستان به شما آموزش داده می‌شود.
• در صورت خونریزی، تب و یا سایر علائم هشدار دهنده به اورژانس مراجعه نمائید.

خطرات کاشت باطری قلب

جراحی کاشت باتری قلبی یک جراحی ساده می‌باشد اما مانند تمام جراحی‌ها ممکن است با عوارض جانبی و خطراتی همراه باشد، برخی از این خطرات عبارتند از:

• عفونت
• خونریزی
• واکنش‌های آلرژیک نسبت به داروهای بیهوشی
  میزان عوارض پس از جراحی با توجه به سن و وضعیت سلامت بیمار ممکن است متفاوت باشد.

زمان تعویض باطری قلبی

به طور کلی ۵ الی ۱۰ سال پس از کاشت باطری قلبی، به دلیل اتمام شارژی باتری باید دستگاه قدیمی خارج و با دستگاه جدید تعویض شود، در برخی موارد لازم است پیش از اتمام باتری اقدام به تعویض باتری نمود.

برخی از شرایطی که احتیاج به تعویض دستگاه می‌باشد عبارتند از:

• اختلال در عملکرد قسمت تولید پالس
• عفونت در محل کاشت دستگاه که به استفاده از آنتی بیوتیک‌های معمولی برطرف نمی‌شود.

کلام آخر

باطری قلب یا دستگاه ضربان ساز قلب وسیله کوچکی است که ژنراتور آن در خارج از بدن و یا در زیر پوست قفسه سینه کار گذاشته می شود و کمک می کند تا ضربان قلب طبیعی شود. کاشت باتری قلب از طریق عمل جراحی و بوسیله فوق تخصص قلب انجام می شود. این عمل جراحی مراقبت هایی دارد که در این مقاله به آن اشاره شده است.