کامپوزیت دندان و همه چیز درباره آن

کامپوزیت دندان ماده‌ای رزینی و خمیری شکل است که برای ترمیم و زیباسازی مشکلات دندان استفاده می‌شود. استحکام خوب، فرم دهی مناسب و هزینه کمتر این روش نسبت به لمینت و ایمپلنت باعث شده خیلی‌ها به سمت کامپوزیت دندان ترغیب شوند.

دندانپزشک طی فرایندی حدوداً ۱ ساعته، مواد کامپوزیت را روی دندان نصب کرده و به آن شکل می‌دهد. البته باید این را در نظر داشت که اگر دچار مشکلاتی مثل دندان قروچه، عفونت لثه یا پوسیدگی شدید دندان هستید نباید کامپوزیت کنید.

کامپوزیت دندان چیست؟

کامپوزیت دندان (dental composite) که با نام‌های مختلفی مثل ونیر دندان یا کامپوزیت ونیر هم شناخته می‌شود، ماده‌ای خمیری و چسبنده از جنس رزین است که از آن برای ترمیم دندان‌های پوسیده یا آسیب دیده استفاده می‌شود.

ماده اصلی کامپوزیت، رزین اکریلیک یا متاکریلات است که با ذرات پرکننده مثل شیشه، کوارتز و سیلیکات ترکیب می‌شود. دندان روکش یا پر شده با کامپوزیت ظاهری کاملاً طبیعی دارد و معمولاً بین ۵ تا ۷ سال داوم می‌آورد.

جلوه طبیعی، طول عمر نسبتاً بالا، مقاومت در برابر سایش و غیر سمی بودن کامپوزیت باعث محبوبیت بالای آن شده است. البته این روش درمانی فقط برای زیبا و سفید کردن دندان‌ها نیست. گاهی اوقات مشکلاتی مثل فاصله زیاد بین دندان‌ها یا شکستگی و پوسیدگی دندان در عملکرد دهان و دندان اختلال ایجاد می‌کنند که با کامپوزیت برطرف می‌شوند.

مزایای کامپوزیت دندان

کاربرد‌های متنوع و مزایای زیاد کامپوزیت دندان آن را به یکی از پر طرفدارترین روش‌های درمانی در دندانپزشکی تبدیل کرده است. مزایای این روش شامل موارد زیر می‌شوند:

۱. مراحل سریع

کامپوزیت نیازی به قالب‌گیری ندارد و روند نصب آن یک تا دو جلسه بیشتر طول نمی‌کشد.

۲. افزایش اعتماد به نفس

زیبایی دندان‌ها تأثیر زیادی روی جذابیت چهره شما دارد. کامپوزیت‌های دندانی زیبایی لبخند را به شما هدیه می‌دهند.

۳. هزینه کمتر

کامپوزیت در مقایسه با ایمپلنت دندان و لمینت دندان ارزانتر است.

۴. بدون تراشیدن دندان

کامپوزیت کردن نیازی به تراشیدن دندان ندارد. برای همین مینای دندان صدمه نمی‌بیند.

۵. کاربرد متنوع

از کامپوزیت برای رفع مشکلات متعددی از ترمیم پوسیدگی دندان گرفته تا اصلاح رنگ و فاصله بین دندان‌ها استفاده می‌شود.

۶. ظاهر طبیعی

این امکان برای دندانپزشک وجود دارد که رنگ کامپوزیت را مطابق با دندان‌های فرد بسازد تا ظاهری طبیعی داشته باشد.

۷. بدون عوارض

کامپوزیت دندان روشی کم تهاجمی است که در آن از مواد ایمن و بی خطری استفاده می‌شود. برای همین عوارض جانبی این روش بسیار کم و نادر هستند.

۸. امکان بازسازی آسان

در صورت خراب شدن کامپوزیت، به راحتی می‌توان آن را ترمیم و بازسازی کرد.

بیشتر بخوانید: بهترین دکتر ایمپلنت دندان در تهران

کاربرد‌های کامپوزیت دندان

از کامپوزیت دندان به خاطر چسبندگی زیاد، استحکام خوب و تطبیق‌پذیری مناسب با رنگ دندان‌ها در حوزه‌های مختلف خدمات دندانپزشکی استفاده می‌شود. برخی از این کاربرد‌ها عبارتند از:

• اصلاح طرح لبخند
• سفید کردن دندان‌ها
• اصلاح کجی دندان
• ترمیم دندان لب‌پر یا شکسته
• درمان فاصله بین دندان‌ها
• اصلاح کوتاه و بلندی دندان‌ها
• پر کردن حفره‌های دندان
• درمان بی نظمی دندان‌ها
• ترمیم ترک خوردگی دندان
• اصلاح دندان خرگوشی
• درمان ساییدگی دندان‌ها

انواع کامپوزیت دندان

کامپوزیت‌های دندان بر اساس اندازه ذرات پرکننده، کاربرد و محل نصب انواع مختلفی دارد که در ادامه هر کدامشان را بررسی می‌کنیم:

انواع کامپوزیت بر اساس اندازه ذرات

کامپوزیت از لحاظ اندازه ذرات پر‌کننده به دسته‌های زیر تقسیم می‌شود:

۱. کامپوزیت‌های ماکروفیل (Macrofill)

ذرات این نوع کامپوزیت درشت‌تر از بقیه کامپوزیت‌ها (بزرگتر از ۱ میکرومتر) هستند. این درشتی باعث استحکام بیشتر می‌شود؛ اما در عین حال پولیش و پرداخت کامپوزیت را سخت می‌کند.

۲. کامپوزیت‌های میکروفیل (Microfill)

این کامپوزیت نسبت به کامپوزیت ماکروفیل ذرات ریزتری (کوچکتر از ۱ میکرومتر) دارد. برای همین سطح صاف و یکدستی ایجاد می‌کند. استحکام کامپوزیت میکروفیل از نوع قبلی کمتر است.

۳. کامپوزیت‌های هیبرید (Hybrid)

کامپوزیت هیبرید ترکیبی از کامپوزیت ماکروفیل و میکروفیل است که هم استحکام خوبی دارد و هم بسیار پولیش‌پذیر است.

۴. نانوکامپوزیت

اندازه ذرات پرکننده این کامپوزیت در مقیاس نانو (کمتر از ۱۰۰ نانومتر) است. در ساخت این نوع کامپوزیت از فناوری نانو استفاده می‌شود؛ برای همین استحکام، پولیش‌پذیری، زیبایی و تطابق رنگ فوق‌العاده‌ای دارد.

انواع کامپوزیت بر اساس کاربرد

۱. جهانی

کامپوزیت جهانی یا Universal جزء معروفترین کامپوزیت‌های دندان هستند. از این نوع کامپوزیت برای درمان پوسیدگی شدید دندان، بازسازی لبه‌های ساییده شده دندان استفاده می‌شود.

۲.کامپوزیت مایع

کامپوزیت مایع (Flowable) به خاطر ویسکوزینه (چسبناکی) پایینی که دارد خیلی راحت در سوراخ‌ها و شکاف‌های کوچک دندان جاری می‌شود و آن‌ها را پر می‌کند. این کامپوزیت برای پر کردن دندان‌هایی که فشار زیادی رویشان وارد نمی‌شود مناسب است.

۳. کامپوزیت بسته‌بندی

ویسکوزیته بالای کامپوزیت‌های بسته‌بندی باعث شده تا استحکام و مقاومت بالایی داشته باشد. به همین دلیل می‌توان از آن برای دندان‌هایی که فشار ناشی از جویدن را تحمل می‌کنند استفاده کرد.

انواع کامپوزیت بر اساس محل نصب

۱. کامپوزیت قدامی

این نوع کامپوزیت برای دندان‌های جلویی استفاده می‌شود. کامپوزیت دندان‌های جلو هم رنگ دندان‌ها را سفیدتر نشان می‌دهد و هم فاصله بین دندان‌ها را کم می‌کند.

۲.کامپوزیت خلفی

برای کامپوزیت دندان‌های عقبی که مقاومت بیشتری در برابر فشار و سایش دارد استفاده می‌شود.

۳. کامپوزیت‌های چند منظوره

از این نوع کامپوزیت هم برای دندان‌هایی جلویی و هم عقبی استفاده می‌شود.

کامپوزیت دندان چگونه انجام می‌شود؟

کامپوزیت دندان در قدم اول با معاینه و مشاوره پزشکی شروع می‌شود. بعد از بررسی وضعیت دندان‌ها، دندانپزشک سطح دندان مورد نظر را تمیز می‌کند. اگر دندان شکسته یا پوسیده باشد، قسمت‌های اضافی آن برداشته می‌شوند. سپس، رنگ مناسب کامپوزیت با توجه به رنگ دندان‌های شما انتخاب می‌شود. در مرحله بعد، دندانپزشک با اسید فسفریک سطح دندان را خراش می‌دهد. این خراش باعث چسبندگی بهتر کامپوزیت به دندان می‌شود.

بعد از اینکه روی دندان خشک و تمیز شد، چسب مخصوص کامپوزیت روی دندان‌زده می‌شود. بعد مواد خمیری شکل کامپوزیت روی دندان اعمال شده و فرم دلخواه به دندان داده می‌شود. پزشک با استفاده از نور آبی، مواد کامپوزیت را روی دندان سفت و محکم می‌کند. در نهایت نوبت به پولیش و پرداخت کامپوزیت می‌رسد. پزشک با ابزار مخصوص، کامپوزیت را براق و صاف می‌کند تا به شکل بقیه دندان‌ها در بیاید. کل این فرایند حدود ۴۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.

کامپوزیت دندان برای چه کسانی مناسب است؟

اینکه چه کسانی می‌توانند دندان‌هایشان را کامپوزیت کنند سؤال خیلی‌ها است. به طور کلی می‌توان گفته همه کسانی که دندان‌های کج و نامرتبی دارند یا به خاطر لکه دار و بد رنگ بودن دندان‌هایشان اعتماد به نفسشان را از دست داده‌اند می‌توانند کامپوزیت کنند.

علاوه بر این، اگر فاصله دندانهایتان خیلی زیاد بود یا دندان پوسیده، ساییده، ترک خورده یا شکسته داشتید هم کامپوزیت برای شما مناسب است. با کامپوزیت کردن می‌توانید لبخندی زیبا با دندان‌های یک دست داشته باشید. برای اطمینان از اینکه آیا این روش برایتان مناسب است یا نه، می‌توانید به دندانپزشک مراجعه نمایید.

کامپوزیت دندان برای چه کسانی مناسب نیست؟

کامپوزیت برای همه مناسب نیست. اگر به مشکلات عملکردی دهان و دندان مثل دندان قروچه، بیماری‌های لثه و یا پوسیدگی شدید دندان دچار هستید، کامپوزیت نمی‌تواند جوابگوی شما باشد.

فشار ناشی از دندان قروچه و همین عفونت و التهاب لثه باعث تخریب کامپوزیت می‌شود. بنابراین در وهله اول شما باید این مشکلات را رفع کرده و بعد برای کامپوزیت اقدام کنید.

از این گذشته، اگر به مواد کامپوزیت حساسیت داشته باشید یا مینای دندانتان کافی نباشد نباید این روش درمانی را امتحان کنید. برای اطمینان از همه این موارد، دندانپزشک ارزیابی و معاینه دقیقی از شما به عمل می‌آورد تا خیالتان از همه جهت راحت شود.

سخن آخر

کامپوزیت دندان انواع مختلفی دارد و بسته به نوع و شدت مشکل دندانها انتخاب می شود. به لطف ویژگی‌ها و مزایای بسیار زیاد این روش مثل هزینه کمتر، روند سریع و بدون درد، داشتن دندان‌هایی صاف، مرتب و سفید به راحتی میسر می‌شود.

این روش درمانی پر طرفدار جوابگوی مشکلات کسانی است که دچار شکستگی، ساییدگی، ترک خوردگی و یا فاصله زیاد بین دندان‌ها هستند. مهم‌ترین نکته برای رسیدن به نتیجه موفقیت‌آمیز، انتخاب پزشک متبحر و ماهر است. دندانپزشک باتجربه ضمن ارزیابی دقیق وضعیت دندان‌های شما، مشخص می‌کند که آیا کاندید مناسبی برای کامپوزیت کردن هستید یا نه.

سؤالات متداول کامپوزیت دندان