الکتروانسفالوگرام (EEG) یا تست نوار مغز روشی است که می تواند فعالیت الکتریکی مغز را مورد بررسی قرار دهد. این فعالیت به صورت خطوط موج دار بر روی نوار مغز EEG نشان داده می شود. اگر پزشک متخصص مغز و اعصاب برای شما گرفتن تست نوار مغز را تجویز کرده است در این مقاله همراه ما باشید زیرا این محتوا به منظور آشنایی با تست نوار مغز و کاربرد آن، نگارش شده است.
نوار مغز چیست؟
نوار مغز یکی از روش های تشخیصی است که می تواند فعالیت های الکتریکی مغز را مورد بررسی قرار دهد. به همین دلیل برای تشخیص بیماری صرع و سایر اختلالات تشنجی مغز می توان از این تست استفاده نمود. از طرفی ممکن است با کمک این تست پزشک نحوه تاثیرگذاری اختلالات مغزی بر بدن را نیز مورد ارزیابی قرار دهد.
نوار مغز یا EEG پالس ها و سیناپس های ناشی از فعالیت سلول های عصبی مغز را ثبت می نماید. به طور کلی در صورتی که پزشک متخصص مغز و اعصاب وجود هرگونه مشکل عملکردی در بدن را ناشی از اختلالات مغزی بداند، درخواست EEG می دهد. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با هر آنچه نیاز است در رابطه با EEG بدانید، به طور کامل آشنا کنیم.
بررسی انواع نوار مغز
تست نوار مغز انواع مختلفی دارد که با توجه به شرایط بیمار و نتایج مورد نیاز پزشک، می توان از آن ها استفاده نمود.
- تست معمولی: این نوار مغز حدود ۲۰ تا ۴۰ دقیقه زمان نیاز دارد. در طول تست باید آرامش بیمار حفظ شود و نفس عمیق بکشد. در انتهای تست نیز از نور چشمک زن برای بررسی فعالیت مغز استفاده می شود.
- تست در خواب: این تست زمانی انجام می گردد که فرد در خواب باشد. هنگامی که با انجام تست معمولی پزشک به نتیجه نرسد، از این روش استفاده می کند. این تست اختلالات مغزی در خواب را مورد ارزیابی قرار می دهد.
- تست پایشی: انجام این تست نیز حدود یک تا چند روز زمان می برد. بنابراین پزشک می تواند فعالیت های مغزی فرد را در طول شبانه روز مورد بررسی قرار دهد. الکترودهای متصل به فرد به هیچ عنوان نباید مرطوب شوند.
- نوار ویدیویی: ویدیو تله متری نیز نوعی دیگر از تست EEG است که در طول آن از بیمار فیلم گرفته می شود. در این صورت پزشک می تواند اطلاعات دقیق تری از فعالیت های مغزی بیمار کسب نماید. انجام این تست ممکن است چند روز زمان ببرد.
کاربرد و دلایل انجام نوار مغز
با توجه به این موضوع که فعالیت تمامی سلول های مغزی ارتباط مستقیم با سیگنال های الکتریکی مغز دارد، با استفاده از نوار مغز به راحتی می توان اختلالات مغزی را مورد ارزیابی قرار داد. بنابراین این تست از کاربردهای گوناگونی برخوردار است که مهم ترین آن ها عبارتند از:
- تشخیص دلیل سرگیجه های مزمن و مکرر
- تشخیص دلایل بروز تشنج
- علل زوال عقلی
- در صورت وجود تومور مغزی
- تشخیص علل عفونت های مغزی
- تشخیص اختلالات متابولیکی که بر عملکرد مغز تاثیر می گذارند
- دلایل اختلالات خواب
- در صورت آسیب دیدگی سر
- تشخیص بیماری های مغزی مانند تحلیل برنده
تست نوار مغز چگونه انجام می شود ؟
تست نوار مغز باید توسط یک تکنسین متخصص و مجرب انجام شود. معمولا برای انجام این تست یک کلاه الکترودی روی سر بیمار قرار می گیرد که فعالیت های مغزی را اندازه گیری نموده و ثبت می کند. نکته قابل توجه در رابطه با تست EEG این است که کلاه الکترودی هیچ گونه عوارضی را متوجه بیمار نمی کند و به هیچ عنوان دردناک نمی باشد. با توجه به نوع تست ممکن است انجام آن حدود ۲۰ دقیقه تا چند روز زمان ببرد. در زمان تست نیز معمولا بیمار روی یک صندلی می نشیند و یا دراز می کشد. قبل از قرار دادن کلاه روی سر، ابتدا تکنسین محل قرارگیری الکترودها را روی سر مشخص می نماید. سپس ژل مخصوص را روی جمجمه ها ماساژ می دهد و کلاه را روی سر بیمار می گذارد.
در طول انجام نوار مغز تکنسین اتاق را تاریک و آرام می نماید. از طرفی ممکن است چند بار از بیمار بخواهد به نور چشمک زن نگاه کند و یا نفس عمیق بکشد. در این صورت می تواند عملکردهای غیر طبیعی مغز را در طول رفتارهای مختلف ثبت نماید. پس از انجام تست نیز بیمار می تواند به راحتی به خانه بازگردد. مگر در زمانی که پزشک اجازه ندهد بیمار محل آزمایش را ترک نماید.
بهترین زمان برای انجام نوار مغز
زمانی که یک سری علائم خاص دارید قطعاً باید گرفتن نوار مغز را جدی بگیرید. پزشکان متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص هر بیماری که به مغز مرتبط است می توانند از یک سری روش های خاص استفاده نمایند.
مراقبت های قبل از انجام نوار مغز
- حداقل ۸ ساعت پیش از انجام تست نوار مغز باید از مصرف کافئین اجتناب نمود.
- همچنین قبل از انجام تست نباید از ژل و یا کرم های حالت دهنده مو استفاده کرد.
- اگر داروی خاصی استفاده می شود، باید حتما قبل از تست به پزشک اطلاع داده شود.
- ممکن است پزشک از بیمار بخواهد در طول تست بخوابد. بنابراین بهتر است شب قبل کم خوابی داشته باشد.
- استفاده از محصولات آرایشی مو استفاده از کلاه الکترود را سخت می نمایند. بنابراین بهتر است هنگام تست موها تمیز و فاقد آرایش باشد.
- در طول انجام نوار مغز فرد نباید هیچ گونه ناراحتی و استرسی داشته باشد.
نکات قابل توجه در رابطه با تست نوار مغز
- از آنجایی که تست نوار مغز بسیار امن و فاقد درد است، انجام آن هیچ گونه عارضه ای را متوجه بدن انسان نمی کند. تنها مشکلی که ممکن است پس از تست تجربه نمایید، احساس خستگی است که کاملا طبیعی می باشد.
- در طول تست EEG ممکن است در سر احساس سبکی داشته باشید و یا مور مور شدن لب ها و انگشتانتان را احساس نمایید. این تجربه ها کاملا طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد.
- در صورتی که فرد به بیماری صرع مبتلا باشد، ممکن است در طول تست دچار حمله عصبی شود. بنابراین تکنسین تست EEG باید مهارت لازم برای کنترل این شرایط را داشته باشد.
- تست نوار مغز بسیار حساس بوده و ارزیابی نتایج آن نیاز به مهارت و تخصص بالا دارد. بنابراین بهتر است برای انجام این تست به مراکز معتبر و متخصص در این زمینه مراجعه شود.
- زمانی که فردی به کما می رود نیز از او تست نوار مغز می گیرند. در این صورت می توانند میزان هوشیاری بیمار را به طور دائم مورد ارزیابی قرار دهند.
- یکی از سوالاتی که در رابطه با تست نوار مغز وجود دارد، این است که آیا می توان برای تشخیص افسردگی نیز این تست را انجام داد. می توان از طریق امواج مغزی فرد به حالات روحی آن دست پیدا کرد. بنابراین امکان تشخیص افسردگی با استفاده از این تست می تواند امکان پذیر باشد. اما محققان این موضوع را به طور صد درصد تایید نکرده اند.
آیا انجام نوار مغز خطر ناک است؟
نوار مغز یک آزمایش بی‌خطر و ایمن است که در این روش الکترودها تنها فعالیت الکتریکی مغز را ثبت کرده و هیچ درد یا حس خاصی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند. بیمار در زمان انجام این تست کاملا آسوده بوده و خطر ایجاد شوک الکتریکی و برق‌گرفتگی، وی را تهدید نمی‌کند.
در موارد نادری انجام الکتروانسفالوگرافی با بروز تشنج در بیماران مبتلا به صرع همراه می‌شود.در صورت بروز تشنج، یک پزشک بلافاصله به درمان بیمار پرداخته و به تشنج شخص پایان می‌دهد. ممکن است بسته به شرایط خاص شما، خطرات دیگری نیز شما را تهدید کند، بنابراین بهتر است پیش از انجام این آزمایش نگرانی‌های خود را با پزشکتان در میان بگذارید.
تفسیر تست نوار مغز چگونه انجام می شود ؟
تفسیر تست نوار مغز توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می شود و نتیجه را برای پزشک معالج ارسال می‌کند.
بهترین مرکز انجام نوار مغز در تهران
در کلینیک آرام بهترین مرکز نوار مغز در تهران این تست انجام می شود همان طور که در مقاله توضیح داده شد در این روش یک الکترود به‌صورت دستگاه کوچک به سر و لباس شما متصل خواهد شد. این روش سرپایی نیز شناخته می‌شود که در طول روز می‌توانید به فعالیت‌های خود ادامه دهید بدون آنکه در کار شما اختلالی ایجاد کند.
اساتید و متخصصان مغز و اعصاب برجسته و ماهری در بهترین مرکز نوار مغز در تهران کلینیک آرام حضور دارند تا به بهترین نحوه خدمات را ارائه داده و شما را راهنمایی فرمایند بنابراین نگران نباشید.
کلام آخر
همان طور که مقاله بارها به آن اشاره کرده ایم تست نوار مغز به ما کمک می کند تا به وجود یا عدم وجود بسیاری از اختلالات مربوط به فعالیت مغز پی ببریم. در واقع این تست می تواند علت بسیاری از مشکلات مغزی را برای پزشک روشن کند. البته توجه داشته باشید که این تست باید در مرکزی حرفه ای و مورد اعتماد مانند کلینیک آرام انجام شود.
