در آنژیوپلاستی از بالون زدن قلب و فنر برای باز کردن گرفتگی عروق کرونری و بازگردانی میزان جریان خون مناسب به قلب، استفاده می شود. در عمل بالون قلب، یک بالون کوچک با طراحی خاص به سیمی هدایت شده متصل و به درون ناحیه تنگ شده عروق کرونری وارد می شود تا شریان ها باز شده و امکان عبور آزادانه جریان خون فراهم شود.
بالون زدن قلب چیست ؟
بالون زدن قلب یا آنژیوپلاستی کرونری ( balloon angioplasty ) داخل مجرایی از طریق پوست انجام می شود و فرایندی غیر جراحی است که تنگی و انسداد های شریان های خون رسان به عضله قلب (شریان های عروق کرونری) را برطرف می کند و باعث می شود که خون و اکسیژن بیش تری به عضله قلب برسد و همان طور که از نامش پیداست شامل استفاده از بالون ها، استنت ها و دستگاه های آترکتومی می باشد.
مداخله کرونری از طریق پوست توسط یک کاتتر حامل بالونی کوچک انجام می شود. این کاتتر به یک شریان در کشاله ران یا مچ دست وارد شده و تا ناحیه تنگی در شریان کرونری پیش می رود. سپس این بالون منبسط شده و ناحیه تنگی در شریان را گشاد می کند.
به طور کلی، برای این فرایند از یک داروی آرام بخش خفیف استفاده می شود. هر چند در برخی موارد امکان دارد از بیهوشی عمومی نیز استفاده شود. بسته به تشخیص پزشک متخصص قلب و عروق، امکان دارد برای برخی بیماران بستری شدن در بیمارستان به مدت یک شب نیاز باشد.
این فرایند بسته به وضعیت پزشکی فرد، می تواند از ۳۰ دقیقه تا ۳ ساعت به طول انجامد. اما معمولا ظرف ۶۰ دقیقه تکمیل می شود. در زیر عکس بالن قلب آمده است.
بسته به نیاز بیمار، پزشک می تواند پس از فرایند بالون قلب، یک استنت یا فنر نیز در رگ جایگذاری کند. این استنت برای باز نگه داشتن شریانهای مسدود شده و جلوگیری از مسدود شدن مجدد آنها استفاده می شود.
چه کسانی کاندیدای مناسبی برای بالون زدن قلب می باشند؟
بیماری عروق کرونری می تواند منجر به تنگی نفس، خستگی شدید در هنگام فعالیت جسمانی و درد در قفسه سینه شود. در صورتیکه فرد شرایط زیر را داشته باشد، فرایند بالون قلب برای او مناسب است:
- تنگی شریان ها سبب کاهش جریان خون و عملکرد ضعیف قلب شود.
- تنگی عروق باعث ایجاد درد قفسه سینه شود.
- بیشتر شریان کرونری چپ دچار تنگی شده باشد.
- کاهش بیش از ۷۰ درصدی جریان خون در رگ اپی کاردیال
آنژیوپلاستی به وسیله بالون و فنر زمانی انجام می شود که انسداد عروق شدید بوده و یا به وسیله داروها برطرف نمی شود.
بالون زدن قلب چگونه انجام می شود؟
عمل بالن قلب یا بالون زدن قلب به این صورت است که در مرحله اول فرد بر روی یک تخت عمل قرار داده می شود و سپس پایشگر های دیجیتالی جهت ثبت ضربان قلب، فشار خون و نبض بیمار در حین فرایند، به او متصل می شوند. در مرحله دوم یک خط وریدی به درون یک ورید در دست یا بازوی او وارد می شود تا بتوان داروها را به صورت درون وریدی به بیمار تزریق کرد.
هنگامی که ماده بیهوشی به فرد تزریق شد، متخصص فرایند آنژیوپلاستی را با ایجاد یک برش پوستی بسیار کوچک در محل (قسمت بالایی پا یا مچ دست) شروع می کند.
در مرحله سوم متخصص قلب یک لوله باریک به نام کاتتر را به درون شریان وارد می کند و کاتتر را از درون شریان ها تا به ناحیه تنگ شده در شریان کرونری هدایت می کند. از آنجایی که شریان ها پایانه عصبی ندارند، در هنگام ورود کاتتر به آن ها فرد هیچ گونه احساس ناخوشایندی نخواهد داشت. سپس پزشک سیمی را از طریق کاتتر به ناحیه تنگ شده هدایت می کند. به این سیم یک بالون خالی شده متصل می باشد.
پزشک چندین بار بالون را باد کرده و سپس خالی می کند. این عمل شریان تنگ شده را باز کرده و پلاک را به دیواره های شریانی فشار می دهد. همچنین، بالون بزرگ شده دیواره شریان را گسترش داده و جریان خون را افزایش می دهد.
تفاوت بالون قلب یا فنرزدن قلب چیست؟
بالن قلب و فنر زدن قلب هر دو از روشهای آنژیوپلاستی هستند. آنژیوپلاستی با بالن یک روش کاتتر گذاری قلبی با حداقل تهاجم است که برای باز کردن عروق باریک و مسدود شده استفاده میشود. استنت یا فنرهای قلب لولههای فلزی کوچکی به شکل شبکه هستند که بهعنوان داربست عمل میکنند تا شریان را باز نگه دارد.
استفاده از بالون به تنهایی احتمال انسداد و گرفتگی مجدد را بیشتر میکند. بنابراین برای جلوگیری از بروز این عارضه، از یک فنر فلزی یا استنت (stent) در اطراف بالن به کار می رود. پ س از باد شدن بالون، فنر دور آن باز میشود، داخل رگ میماند و سپس بالن را خارج میکنند. فنر باعث استحکام جداره رگ شده و احتمال انسداد مجدد را کاهش میدهد.
مراقبت های بعد از بالون زدن قلب
مراقبت های بعد از این روش درمانی می تواند عوارض و خطرات ان را کاهش دهد.
- پس از ترخیص از بیمارستان یا کلینیک مقدار زیادی مایعات و آب بنوشید تا بدن خود را از رنگ کنتراست پاک کنید.
- از تمرین شدید و بلند کردن اجسام سنگین حداقل یک روز بعد از عمل بالون زدن اجتناب نمایید.
- دوش گرفتن بعد از ۲۴ ساعت مانعی ندارد.
- پیادهروی سبک را در برنامه زندگی خود قرار دهید.
- از مصرف مشروبات الکلی و دخانیات خودداری کنید.
- در صورت بروز درد یا کبودی در محل آنژیوپلاستی، از کیسه آب گرم یا حوله گرم استفاده کنید.
در صورتی که بعد از بالون زدن قلب علائمی مانند درد قفسه سینه، درد شدید، بیحسی، سرد شدن یا کبودی دست یا پا (عضو محل ورود کاتتر)، بروز تب، تنگی نفس، خونریزی یا تورم در محل داشتید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.